5651 Sayılı Internet Ortamında Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla Işlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Yapılan Değişiklikler

7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 31 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

7253 sayılı Kanun ile, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da sosyal medya ağlarının denetimine yönelik olanlar başta olmak üzere birtakım değişiklikler yapılmıştır.

Sosyal medya ağlarına ilişkin getirilen değişikliklerin amacı, 7253 sayılı Kanunun gerekçesinde “devletlerle birlikte sosyal ağ platformlarının da yasadışı içerikle mücadelede sorumluluk üstlenmesine yönelik yükümlülükler getirilmesine duyulan ihtiyaç” olarak gösterilmiştir.

5651 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ana hatlarıyla şunlardır:

Tanım Değişiklikleri:

• Sosyal Ağ Sağlayıcı: 5651 sayılı Kanuna, içerik sağlayıcı/yer sağlayıcı/erişim sağlayıcı/toplu kullanım sağlayıcı gibi tanımların yanı sıra, “sosyal ağ sağlayıcı” tanımı eklenmiştir. Buna göre sosyal ağ sağlayıcılar, “sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler” olarak tanımlanmışlardır.

• Trafik Bilgileri: Yer sağlayıcılarının sağladıkları hizmetlere ilişkin belirli sürelerle saklamakla yükümlü oldukları trafik bilgilerinin tanımına, IP adresi, hizmet başlangıç-bitiş zamanı, hizmet türü, aktarılan veri miktarı ve abone kimlik bilgilerinin yanı sıra “port bilgisi” (internet/yazılım aracılığı ile yönlendirme gerçekleştirilen sanal bağlantı noktaları) de eklenmiştir.

Sosyal Ağ Sağlayıcıları için Getirilen Ek Yükümlülükler:

• Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar, resmî kurumlarca gönderilecek bildirim, tebligat ve taleplerin gereğinin yerine getirilmesi, kişiler tarafından 5651 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve 5651 sayılı Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek ile yükümlü olacaktır.

o Temsilci gerçek kişi olduğu takdirde Türk vatandaşı olması zorunlu olacaktır.

o Sosyal ağ sağlayıcı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılan bildirime rağmen temsilci atama yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde, toplamda 40 Milyon TL’ye kadar idari para cezası, reklam alma yasağı, internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar düşürülmesi gibi yaptırımlara maruz kalabilecektir.

• Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan tüm sosyal ağ sağlayıcılar, 5651 sayılı Kanunun 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki içeriklerle ilgili yapılacak başvurulara 48 saat içerisinde olumlu veya olumsuz yanıt vermekle yükümlü olacaktır.

o Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen ağ sağlayıcılara BTK Başkanı tarafından beş milyon Türk Lirası idari para cezası verilebilecektir.

• Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan tüm sosyal ağ sağlayıcılar, kendilerine bildirilen içeriğin çıkarılması/erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve Kanunun 9 ve 9/A maddeleri kapsamında yapılan başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgi içeren Türkçe raporları altı aylık dönemlerle BTK’ya bildirmek ve internet sitelerinde yayınlamak ile yükümlü olacaktır.

o Bu kapsamda hazırlanacak ilk raporlar, BTK’ya Haziran 2021’de bildirilecek ve sosyal ağ sağlayıcıların internet sitelerinde yayınlanacaktır.

o Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen ağ sağlayıcılara BTK Başkanı tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası verilebilecektir.

• Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan tüm sosyal ağ sağlayıcılar, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacaklardır.

• Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan tüm sosyal ağ sağlayıcılar hakkında 5651 sayılı Kanunun 8 ve 8/A maddeleri kapsamında BTK Başkanı tarafından verilebilecek idari para cezaları bir milyon Türk Lirası olarak, 8 ve 9. maddeleri kapsamında verilecek adli para cezaları elli bin gün olarak verilecektir. İdari para cezası gerektiren hallerin bir yıl içerisinde tekrarlanması durumunda cezalar bir kat artırılarak uygulanacaktır.

• Hukuka aykırılığı hakim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi ve ağ sağlayıcının söz konusu içeriği 24 saat içerisinde çıkarmaması veya erişimi engellememesi durumunda bundan doğan zararın tazmininden sosyal ağ sağlayıcı sorumlu olacaktır.

o Sosyal ağ sağlayıcının sorumluluğuna gidilebilmesi için, içerik sağlayıcının (yani söz konusu içeriği oluşturan kişinin) sorumluluğuna gidilmesi veya dava açılması şartı aranmayacaktır.

7253 sayılı Kanunun sosyal ağ sağlayıcıların yükümlülüklerine ilişkin getirdiği yeni düzenlemeler 1 Ekim 2020 tarihinde, diğer tüm değişiklikler ise resmi gazetede yayın tarihi olan 31 Temmuz 2020 itibariyle yürürlüğe girecektir.

7253 sayılı Kanunda, sosyal ağ sağlayıcılar için getirilen ek yükümlülüklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların BTK tarafından belirleneceği belirtilmiştir. Dolayısıyla, bu yükümlülüklere ilişkin daha detaylı düzenlemeleri içeren ikincil mevzuatın BTK tarafından ayrıca yayınlanması beklenmektedir.

Diğer Değişiklikler:

• 5651 sayılı Kanunun 8 ve 9. maddeleri kapsamına giren yayınlar yönünden, içeriğe erişimin engellenmesi kararının yanı sıra “içeriğin yayından çıkarılmasına” da karar verilebilecektir. İçeriğe erişimin engellenmesi, alan adı, URL veya IP adresinden erişimin engellenmesi yoluyla söz konusu içeriğin bulunduğu sayfaya erişimin engellenmesini ifade eder. İçeriğin çıkarılması ise, söz konusu içeriğin sunuculardan veya barındırılan içerikten çıkarılmasını ifade eder.

o 7253 sayılı Kanunun gerekçesinde bu değişikliğin amacı, suç oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda, aynı internet sitesinde yer alan ve suç oluşturmayan içerik yönünden ifade ve haber alma özgürlüğü güvencesinin sağlanması olarak gösterilmiştir.

• İnternet ortamında yapılan yayınlar nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler, söz konusu içeriğin çıkarılması ve/veya içeriğe erişimin engellenmesi için sulh ceza hakimliğine başvurduklarında, isimlerinin karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesini de talep edebilecektir. Bu durumda hakim, bunun için hangi arama motorlarına bildirim yapılacağını kararında gösterecektir.

• 5651 sayılı Kanun uyarınca BTK Başkanı tarafından yurt dışında yerleşik kişilere verilen idari para cezaları, bu kişilere internet sayfalarından elde edilen iletişim bilgileri kullanılarak eposta veya diğer iletişim araçları ile bildirilebilecektir. Bu şekilde yapılan bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda, muhataba tebligat yapılmış sayılacaktır.

• Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya 5651 sayılı Kanun kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcılara BTK Başkanı tarafından verilebilecek idari para cezalarının alt ve üst sınırları, on bin – yüz bin Türk Lirasından yüz bin – bir milyon Türk Lirasına çıkarılmıştır.

7253 sayılı Kanunun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Av. Yiğit KAYNAR