Corona Salgını – İşverenlere Yönelik Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

Covid-19 virüsünün hızla yayıldığı şu dönemde tüm işyerleri hem çalışanlarını ve çevredekileri korumak, hem de işi sürdürebilmek için bir takım tedbirler almak zorunda kalmaktadır. Bu metin, konuyla ilgili sık sorulan soruları içeren işverenlere yönelik bir kılavuzdur.

• İşveren işyerinde ne tür önlemler alabilir?

İşveren’in Türk Borçlar Kanunu’nun 417. Maddesi uyarınca, işçiyi gözetme yükümlülüğü ve işçinin sağlıklı bir ortamda çalışması için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü bulunmaktadır.

Covid-19 salgını nedeniyle işverenler aşağıdaki ve benzeri önlemleri alarak çalışanların kendisini sağlık tehdidi altında hissetmediği, daha güvenli ortamlarda çalışmalarını sağlayabilir;

• Hava filtrelerinin değiştirtilmesi
• Çalışma ortamının temizliğinin sıklığının arttırılması – periyodik dezenfekte işlemlerinin gerçekleştirilmesi
• Çalışma alanlarına kişisel temizlik çözümleri sunulması (el dezenfektanı gibi)
• Çalışma ortamlarında çalışanlara en az 1 metrekarelik kişisel alan temin edilmesi
• Yurtdışından gelecek ziyaretçilerin ve her türlü seyahatin ertelenmesi,

Bu tür önlemler, İşveren’in özen yükümlülüklerini yerine getirmesi için çok önemlidir. Aksi durumda çalışanlar, çalışma ortamlarını öne sürerek haklı fesih yoluna gidebilirler.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/1-b maddesi uyarınca “İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa” tutulduğu takdirde işçinin sözleşmeyi fesih hakkı vardır. Dolayısıyla, İşveren yukarıda örnek olarak belirttiğimiz bir takım önlemleri almaz ise Kanun’un 24/1-b maddesi uyarınca çalışan iş sözleşmesini haklı şekilde feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilir.

• Covid-19 sebebiyle yaşanan ekonomik durumdan ötürü işveren çalışanları işten çıkartabilir mi?

Covid-19 salgını sebebiyle ekonomik durgunluk yaşanmaya başlanmış olması, işverenlerin çalışanın iş akdini feshetmesi için geçerli bir sebep oluşturmamaktadır. Ekonomik durgunluğa dayanarak yapılacak çıkışlar, mahkemelerce geçersiz kabul edilebilir ve davalar şirket aleyhine sonuçlanabilir.

• Çalışanlara yıllık izin/idari izin/ücretsiz izin verilebilir mi?

Bugünün koşullarında çalışanların zorla ücretsiz izne çıkarılmaları mümkün değildir. Ücretsiz izin uygulaması, ancak çalışanın yazılı rızası alınarak uygulanabilir.

Aynı şekilde, İşveren çalışanlarını yıllık izne çıkmaya da zorlayamaz. Ancak özellikle fazla yıllık izni biriken çalışanları, bu dönemde yıllık izinlerini kullanma konusunda teşvik etmek mümkündür.

Öte yandan, eğer işyerindeki çalışma ortamı sağlık açısından tedirgin edici ise, yapılan işin niteliği evden çalışmaya müsait değil ise ve ücretsiz izin ve yıllık izin uygulanamıyorsa, bu durumda idari izin (ücretli izin) uygulamasına geçilebilir.

Çalışanın yapacağı işin niteliği evden çalışmaya uygun ise, işveren, geçici olarak, bu şekilde bir çözüm yoluna gidebilir.

• Covid-19 sebebiyle işyerine gelmek istemeyen işçi işyerine gelmeye zorlanabilir mi? Gelmediği tarihler devamsızlık olarak kabul edilebilir mi?

Covid-19 salgını nedeniyle işe gelmek istemeyen işçi olduğunda, öncelikle kendisine işyerinde alınan sağlık önlemleri ve fiziki çalışma koşullarının uygunluğu açıklanmalıdır. İşin niteliğine bağlı olarak öncelikle evden çalışma imkanı sunulabilir. Eğer bunlar bir çözüm olmaz ise, yıllık izin veya ücretsiz izin kullanılması teklif edilebilir.

Bütün bu seçeneklere rağmen personel hiçbir opsiyonu kabul etmez ise ve iş edimini yerine getirmez ise, son çare olarak devamsızlık prosedürünü uygulamak düşünülebilir. Ancak bu durumun, sağlık koşulları düşünülerek toleranslı bir şekilde uygulanması gerektiğini düşünmekteyiz.

Av. Beste Ege
Av. Doğukan Çek