Değerlİ Konut Vergİsİ Hakkında Sık Sorulan Sorular

2019 senesinde, 7194 sayılı kanun ile hayatımıza giren Değerli Konut Vergisi, Şubat 2020’de yürürlüğe giren 7221 sayılı kanundaki hükümler ile düzeltilmiş ve uygulanması bir sonraki seneye ertelenmiştir. 15.01.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmak suretiyle yürürlüğe giren “Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliği” ise bu verginin nasıl uygulanacağı konusuna açıklama getirmektedir. Yapılan tüm değişiklikler neticesinde, değerli konut vergisi konusunda sık sorulan soruları yanıtlamak amacıyla bu bilgi notunu hazırladık.

• Değerli konut vergisi nedir?

Türkiye sınırları içerisinde bulunan ve emlak vergisine esas bina değeri, 2021 yılında, 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu uyarınca 5.227.000 TL üzerinde olan mesken nitelikli taşınmazlardan alınan vergi değerli konut vergisi olarak adlandırılır.

• Değerli konut vergisinin mükellefi kimlerdir?

Değerli konut vergisinden mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa, mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler sorumludur. Bir mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet şeklinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Bu kişilerin payları için ilgili vergi dairesine münferiden beyanname vermeleri ve payları oranında tarh ve tahakkuk ettirilen değerli konut vergisini ödemeleri gerekir.

Elbirliği ile mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar, fakat beyannameyi münferiden veya birlikte verebilirler.

• Hangi tip taşınmazlar değerli konut vergisine tabi olacak?

Mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisine tabidir. Mesken nitelikli taşınmazdan kasıt, mesken niteliğini haiz binalar ile, birden fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda her bir bağımsız bölümdür. Bir taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanı sıra fiilen kullanım durumuna bakılarak belirlenir.

• Değerli konut vergisinin tutarı nasıl belirleniyor ?

2021 yılı emlak vergisine esas olan bina vergi değerinin 5.227.000 TL’yi aşan kısmı, mesken nitelikli taşınmaza ait verginin matrahını oluşturur.

Eğer değerli konut vergisine tabi taşınmazın değeri;

– 5.227.000 TL ile 7.841.000 TL arasında ise, 5.227.000TL’yi aşan kısmın ‰ 3’ü,
– 7.841.000 TL ile10.000.000 TL arasında ise, 7.841.000 TL’lik kısmı için 7.842 TL ve fazlası için ‰ 6,
– 10.455.000 TL’den fazla ise; 10.455.000 TL’lik kısmı için 23.526 TL ve fazlası için ‰ 10,
oranında vergi tahakkuk eder. Söz konusu tutarlar her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılacaktır.

İster paylı, ister elbirliği şeklinde mülkiyet söz konusu olsun, taşınmazın toplam değeri üzerinden vergi tahakkuk eder.

• Değerli konut vergisi beyanı nasıl yapılmalıdır ?

Taşınmazın emlak vergisine tabi değeri yukarda belirtilen tutarı aştığı takdirde, değerli konut vergisine ilişkin beyanname, her sene, bir sonraki senenin 20 Şubat tarihine kadar verilmelidir.
Söz konusu beyanname mükellefin gelir vergisi ve kurumlar vergisi bakımından kayıtlı olduğu vergi dairesine verilmelidir. Kayıtlı olduğu vergi dairesi yoksa taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilir. Birden fazla değerli konut vergisine tabi taşınmaz söz konusu ise, bu taşınmazların herhangi birinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine tüm taşınmazlar için beyanda bulunulabilir.

Bir beyanname ile birden fazla taşınmaz hakkında bildirimde bulunulabilir.

Beyannameye, beyannamenin verildiği seneye ve bir önceki seneye ilişkin, bina vergi değerini gösterir yazı eklenmelidir.

Değerli konut vergisine tabi tek bir taşınmazı olanların beyanda bulunmalarına gerek yoktur. Öte yandan, birden fazla meskeni olanların, muafiyet uygulanacak en düşük değerdeki meskeni ile ilgili de vergi dairesine bildirim yapılması gerekir.

• Değerli konut vergisi ödemeleri nasıl yapılmalıdır ?

Değerli konut vergisi ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenir.

• Hangi tip taşınmazlar değerli konut vergisine tabi değildir?

Türkiye sınırları içinde, kişinin mesken nitelikli bir tek taşınmazı bulunduğu takdirde veya birden fazla mesken nitelikli taşınmazı olup, bunların içerisinde değerli konut vergisine tabi tek bir taşınmaz bulunduğu takdirde, söz konusu taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.

Esas faaliyet konusu bina inşası olanların, kendi işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar da değerli konut vergisinden muaftır.

Ayrıca, belediyeler, idare, üniversiteler, konsolosluk ve elçiliklere ait binalar da değerli konut vergisinden muaf tutulmuştur.

• Bir kişiye ait birden fazla değerli konut vergisine tabi taşınmaz varsa hepsi için ödeme yapılmalı mı?

Birden fazla değerli konut vergisine tabi, mesken nitelikli taşınmazı olan kişilerin, en düşük değerli meskeni değerli konut vergisinden muaf tutulur.

• Gayrimenkul satıldığında değerli konut vergisi sorumluluğu sona erer mi?

Bir kişi, değerli konut vergisine tabi taşınmazı için Şubat ayında beyanda bulunduysa, o sene içinde ne zaman satarsa satsın, değerli konut vergisinin her iki taksitinden de sorumludur. Söz konusu taşınmazın yeni sahibinin değerli konut vergisine ilişkin sorumluluğu bir sonraki sene başlar.

Eğer taşınmaz 1 Ocak ile 20 Şubat tarihleri arasında satılırsa, satıcı 20 Şubat’a kadar vereceği beyannameye bu taşınmazı dahil etmeli ve değerli konut vergisini ödemelidir.

• Değerli konut vergisine nasıl itiraz edilebilinir? Dava açmak mümkün müdür?

Bu konuda dava açmak isteyen mükellefler beyannamelerini ihtirazi kayıtla vermeliler. Beyanname sunduktan sonra 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açabilirler.