Sokağa Çıkma Kısıtlaması (23.04.2020 – 26.04.2020)

İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan 21.04.2020 tarihli Sokağa Çıkma Kısıtlaması Genelgesi ile 23 Nisan’dan başlamak üzere 4 gün süre ile 30 Büyükşehir ve Zonguldak ili sınırları içerisinde sokağa çıkma kısıtlaması getirilmiştir. Bu yazı, söz konusu Genelgenin uygulanması hakkında bilgilendirmek için hazırlanmıştır.

• Sokağa çıkma kısıtlaması ne zaman uygulanacaktır?

22.04.2020 tarihi saat 24.00 ile 26.04.2020 tarihi saat 24.00 arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacaktır. Genelgenin isminden de anlaşılacağı üzere bu sefer önceki genelgelerden farklı olarak sokağa çıkma yasağı değil sokağa çıkma kısıtlaması getirilmektedir.

23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri 06.00-09.00 saatleri arasında marketler ve bakkallar sadece hazırlıklarını yapmak amacı ile açık olabileceklerdir. Satış yapmaları yasaktır.

26.04.2020 Pazar günü saat 18.00’dan sonra geçerli olmak üzere ise tedarik zincirinin aksamaması amacıyla; marketler ve sebze- meyve hallerine mal, malzeme ve ürünlerin nakli, depolanması, mal kabulü ve satışa hazırlanması aşamasında görevli olanlar satış yapmamak koşulu ile faaliyet gösterebilecektir.

• Sokağa çıkma kısıtlamasının hangi illerde uygulanacaktır?

Büyükşehir statüsündeki 30 ilimiz (Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van) ile Zonguldak ili sınırları içinde bulunan tüm vatandaşların sokağa çıkmaları yasaklanmaktadır.

• Sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında hangi işyeri, işletme ve kurumlar açık olabilecektir?

Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri marketler ve bakkallar 09.00-14.00 saatleri arasında satış yapabileceklerdir. 65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunan vatandaşlar hariç olmak üzere ve araç kullanmamak şartıyla ikametlerine en yakın market ve bakkallara gidip gelebileceklerdir. Aynı saatler arasında marketler ve bakkallar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabileceklerdir.

Engelli olan vatandaşlarımızın; 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri 09.00-14.00 saatleri arasında, araçları ile market ve bakkallara gidebilmesi mümkündür.

Ekmek üretiminin yapıldığı fırın veya unlu mamul ruhsatlı işyerleri ile tatlı üretimi/satışı yapan işletmeler sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı süre boyunca açık olabilecektir. Fakat bu işletmeler sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilecektir.

Lokanta ve restoran tarzı işyerleri sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı süre boyunca sadece evlere paket servis sunmak ile sınırlı olmak üzere açık olabilecektir.

23.04.2020 Perşembe, 24.04.2020 Cuma günleri vatandaşların dışarı çıkamadığı saatler ile 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri tatlı satış amaçlı işyerleri sadece evlere/adrese servis şeklinde satış yapabileceklerdir.

İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten işyerleri açık olabilecektir.

Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri açık olabilecektir.

Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler açık olabilecektir. Genelgede bu işletmelere örnek olarak Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri sayılmıştır.

Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirler arası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonları ve lastik tamircileri açık olacaktır. Her 50km içerisinde birden fazla akaryakıt istasyonu veya lastikçi bulunuyor ise açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircilerinin hangisinin açık kalacağı kura yöntemi ile belirlenecektir.

Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler açık olacaktır. Genelgede bu işletmelere örnek olarak Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri sayılmıştır.

Su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri açık olabilecektir.

Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri açık olabilecektir.

Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım gibi faaliyetleri yürüten işletme ve firmalar açık olabilecektir.

Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak ham maddelerin üretiminin yapıldığı tesisler açık olabilecektir.

İhracat, ithalat, transit geçişler dahil olmak üzere yurt içi ve yurt dışı taşımacılık ve lojistiğini yapan firmalar açık olabilecektir.

Oteller ve konaklama yerleri açık olabilecektir.

Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri açık olabilecektir.

Çalışmanın sadece inşaat alanı veya maden sahası ile sınırlı olması kaydı ile, çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyelerinde konaklayarak yapımı devam eden büyük inşaatlar ile maden sahaları açık olabilecektir. Bu istisnadan yararlanılabilmesi için inşaat veya maden sahası ile konaklama yerinin aynı şantiye alanı içinde bulunması gerekmektedir. Başka bir yerden çalışanların gelmesine veya şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmeyeceği genelgede açıkça belirtilmiştir.

Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları açık olabilecektir.

Sebze-meyve halleri sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri açık olabilecektir.

Daha önceden sözleşmeye veya taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları koşulu ile açık olabileceklerdir.

• Sokağa çıkma kısıtlamasının istisnaları kapsamında olan kişiler kimlerdir?

Yukarıda sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında açık olabileceğini belirttiğimiz işyeri, işletme ve kurumlarda çalışan tüm yönetici, görevli veya çalışanlar istisna dahilindedir.

23.04.2020 günü ile sınırlı olmak üzere TBMM çalışanları istisna dahilindedir.

Özel Güvenlik Görevlileri de dahil olmak üzere Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar kişiler istisna dahilindedir.

Acil Çağrı Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Sosyal Destek Birimlerinde görev alanlar istisna dahilindedir.

Cenaze defin işlemlerinde görevli olan kimseler ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olan kimseler istisna dahilindedir.

Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi kesintiye uğramaması gereken tedarik sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olan kişiler istisna dahilindedir.

Kargo Şirketleri dahil olmak üzere ürün veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde, yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar istisna dahilindedir.

Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları istisna dahilindedir.

Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri istisna dahilindedir.

Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten işyerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar istisna dahilindedir.

Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları istisna dahilindedir.

Bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar istisna dahilindedir.

Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler istisna dahilindedir.

İkametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla, sokak hayvanlarını besleyecek kişiler ile evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkacak kimseler istisna dahilindedir.

Veteriner hekimler istisna dahilindedir.

Ekmek dağıtımında görevli olanlar kimseler istisna dahilindedir.

Kızılay’a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil olmak üzere zorunlu sağlık randevusu olanlar istisna dahilindedir.

Yurt, pansiyon, şantiye gibi toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar istisna dahilindedir.

İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle işyerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar istisna dahilindedir.

Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları istisna dahilindedir.

Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personelleri istisna dahilindedir.

Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilen kişiler istisna dahilindedirler.

• Sokağa çıkma kısıtlamasının istisnası kapsamında sayılan kişilerin yanında bulundurması gereken evraklar nelerdir?

Kolluk kuvveti tarafından yapılan denetimlerde istisna kapsamında olan kişilerin sokağa çıkmaktaki amacı, çalıştığı iş yerleri ve görevleri sorulmaktadır. Bu nedenle kişilerin çalıştıkları kurumun faaliyet alanlarını gösterir ticaret sicil gazetesi ilanı ile SGK dökümünü yanında bulundurması bu kişilere kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca bazı sektörlerde tüm çalışanlar değil sadece bazı birimlerdeki görevliler istisna kapsamında sayılmıştır. Bu nedenle bu kişilerin ticaret sicil gazetesi ve çalıştığı işyerini gösteren SGK dökümü dışında, çalıştığı şirketin antetli kağıdına hazırlanmış, kaşe ve imza içeren görevlendirme yazısı bulundurması uygulamadaki tereddütleri ortadan kaldıracaktır.

• Sokağa çıkma kısıtlamasının ihlal edilmesinin yaptırımı nedir?

Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282’nci maddesine göre Sokağa Çıkma Yasağını ihlal Edenlere 3.150TL idari para cezası uygulanmaktadır. Fiilin ayrıca suç olarak değerlendirilmesi durumunda Cumhuriyet Savcılığına kolluk tarafından ihbarda bulunulacaktır. Cumhuriyet Savcısı tarafından suç şüphesinin bulunması halinde Asliye Ceza Mahkemesi tarafından yapılacak yargılama neticesinde ihlalde bulunan kişiye iki aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilecektir.

• Sokağa çıkma kısıtlamasının başlamasından evvel ilgili kurumlardan seyahat izin belgesi alınmış olması sokağa çıkma kısıtlamasına istisna getirir mi?

Seyahat İzin Belgesi amacına uygun olarak kullanılması koşulu ile Sokağa Çıkma Kısıtlamasının uygulandığı süre boyunca geçerliliğin devam ettirecektir. Bu belge ile seyahat edilmesi mümkündür. Seyahat izin belgesi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek için web sitemizde yer alan Salgın Nedeni ile Uygulanan Şehirlerarası Seyahat Kısıtlaması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Av. Emre Düzener